Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo Khí hậu của Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia.

Thưa ông, bao giờ Miền Bắc mới đón một đợt không khí lạnh có thể gây rét?

Chủ Nhật vừa rồi (22/9), một đợt không khí lạnh đã tràn xuống nước ta. Tuy nhiên, đây là đợt không khí lạnh yếu, không gây tác động đáng kể. Sáng sớm, các tỉnh Bắc Bộ se lạnh một chút nhưng sau đó trời nắng nhanh, thời tiết hanh khô, nhiệt độ cao nhất ngày phổ biến 30-32 độ.

Theo dự báo của chúng tôi, tháng 10 năm nay không khí lạnh ở phía Bắc hoạt động không mạnh. Nhiệt độ các tỉnh Miền Bắc khả năng cao hơn thời kỳ này hàng năm từ 1.0-1.5 độ. Trong tháng, các đợt không khí lạnh ảnh hưởng đến các tỉnh miền Bắc nước ta mang đến nhiều ngày nắng hanh, nhiệt độ giảm thấp vào đêm và sáng khiến trời se lạnh vào thời điểm này, đồng thời độ ẩm không khí giảm thấp nhưng trong ngày nhiệt độ cao nhất vẫn trên 30 độ. Riêng những ngày cuối tháng không khí lạnh hoạt động mạnh hơn, ban ngày trời mát mẻ còn về đêm và sáng sớm nhiệt độ có thể giảm xuống dưới 20 độ (ở ngưỡng trời rét).

Không khí lạnh có thể gây rét ở miền Bắc thông thường phải xuất hiện vào cuối tháng 11 và đầu tháng 12.

Thưa ông, thời tiết mùa đông năm nay được dự báo như thế nào?

Hiện tượng El Nino bắt đầu ảnh hưởng đến nước ta từ tháng 11/2018, tuy nhiên đến tháng 8/2019 thì El Nino đã kết thúc và hiện tại đang ở trạng thái trung tính. Dự báo trạng thái trung tính sẽ tiếp tục diễn ra trong các tháng cuối năm 2019 và đầu năm 2020 nhưng nghiêng về pha nóng.

Do tác động của EL Nino trung tính nghiêng về pha nóng nên nhiệt độ trung bình tháng 10-12/2019 ở Bắc Bộ và khu vực từ Thanh Hóa-Thừa Thiên Huế cao hơn trung bình nhiều năm (TBNN) từ 1.0-1.5 độ, các nơi khác cao hơn TBNN từ 0.5-1.0 độ.

Từ tháng 01 đến tháng 3/2020 phổ biến ở mức cao hơn TBNN từ 0.5-1.0 độ. Các đợt rét đậm, rét hại sẽ tập trung từ nửa cuối tháng 12/2019 và tháng 1/2020. Dự báo mùa đông năm nay rét đậm, rét hại không kéo dài, nhưng đề phòng nhiệt độ có thể xuống mức thấp gây băng giá, sương muối ở khu vực vùng núi phía Bắc thời kỳ này.

Cùng với nền nhiệt cao hơn TBNN, lượng mưa được dự báo sẽ thấp hơn TBNN từ Bắc Bộ đến các tỉnh duyên hải Miền Trung (Từ Thanh Hóa đến Bình Thuận) với lượng mưa thiếu hụt phổ biến từ 10-30%. Đề phòng tình trạng thiếu hụt mưa trong các tháng chính mùa mưa ở Nam Trung Bộ.

Chúng ta từng dự báo xâm nhập mặn năm nay đến sớm và khốc liệt ở Nam Bộ, liệu kịch bản này có xảy ra theo các tính toán mới nhất?

Tình hình khô hạn, xâm nhập mặn trong mùa đông xuân năm nay ở Nam Bộ phụ thuộc rất lớn vào lũ vùng Đồng bằng sông Cửu Long và tình hình triều cường. Theo dự báo của chúng tôi đỉnh lũ năm ở đầu nguồn sông Cửu Long khả năng đạt trên mức BĐ1, thời gian xuất hiện mực nước đỉnh lũ năm có khả năng xảy ra vào cuối tháng 9 và nửa đầu tháng 10/2019. Nhận định đỉnh lũ năm ở đầu nguồn sông Cửu Long thấp hơn TBNN, nguy cơ về xâm nhập mặn trong mùa khô năm 2019-2020 vẫn ở mức cao. Các tỉnh ở đồng bằng Nam Bộ cần sớm có xây dựng các kế hoạch, kịch bản phòng chống hạn hán và xâm nhập mặn để chủ động ứng phó với tình hình thực tế trong thời gian tới.

Xin cảm ơn ông!